در اینجا این سؤال مطرح میشود اکنون که دیگر نزول
قرآنی وجود ندارد که ملائکه بر پیغمبر نازل شوند، پس در شب قدر ملائکه برای
چه کاری و بر چه کسی نازل میشوند؟
در اصول کافی در باب حجت، روایتی از
امام معصوم(ع) آمده است که خطاب به شخصی فرمودند:
«برای اثبات ولایت ما
برای مخالفین، با سوره قدر احتجاج کنید. چرا که یکی از دلایل لزوم امام بعد
از پیغمبر اکرم(ص) این سوره است.»
این شخص با تعجب میگوید در این سوره از
امامت و ولایت سخنی گفته نشده است پس چگونه میتوان از این سوره برای
اثبات مسئله امامت احتجاج نمود؟
حضرت فرمودند: «از مخالفان بپرسید در شب قدر
ملائکه بر چه کسی نازل میشوند؟ آیا تاکنون کسی ادعا کرده است که در شب
قدر، ملائکه بر او نازل شده باشند؟ هیچ کس نمیتواند ادعا کند که نزول
ملائکه را در شب قدر درک کرده است. تاکنون نیز کسی در این باره مدعی نشده
است.»
قرآن نیز میگوید:«تَنَزَّلُ الْمَلائِکَةُ وَ الرُّوحُ» فرشتگان با
روح در شب قدر نازل میشوند.
بنابراین حتماً باید پس از پیغمبر صلی الله علیه و آله و سلم کسی وجود
داشته باشد تا ملائکه بر او نازل شوند.
او کسی جز حجت خدا و امام زمان
صلوات الله علیه نخواهد بود.
امّا وقتی ملائکه بر
امام زمان نازل میشوند، چه کاری خواهند کرد؟
قرآن میفرماید:«سَلامٌ هِیَ
حَتّی مَطْلَعِ الْفَجْرِ» از شب تا صبح، فرشتگان فوج فوج به خدمت امام
عصرعج رسیده و به ایشان عرض سلام میگویند.
برای ملائکه توفیق و شرافتی
است که در شب قدر اجازه یابند تا به خدمت امام زمان عج رسیده و به ایشان
ادای احترام کنند.
اما نکته دوم که در روایات شیعه از حد خبر واحد فراتر
است، آن است که ملائکه نازل میشوند تا مقدرات سال را بر امام زمان(عج)
عرضه نمایند. به ویژه در شب بیست و سوم که مقدرات عالم به امضاء رسیده و
قطعی شده است را به حضور امام زمان صلوات الله علیه ارایه داده و ایشان از
تمام مقدرات امت تا پایان سال بعد و شب قدر دیگر، آگاه میشوند.
پس از «تَنَزَّلُ
الْمَلائِکَةُ وَ الرُّوحُ» حضرت سجاد علیه السلام در دعا میفرمایند: «سَلامٌ
دَائِمُ الْبَرَکَةِ إِلَی طُلُوعِ الْفَجْرِ» حضرت در این فراز آیه
«سَلامٌ هِیَ حَتّی مَطْلَعِ الْفَجْرِ» را تفسیر میکنند. یعنی برکت این
شب همچنان تا طلوع فجر دوام دارد.
پس از آن میفرمایند: «عَلَی مَنْ
یَشَاءُ مِنْ عِبَادِهِ بِمَا أَحْکَمَ مِنْ قَضَائِهِ» بر کسی که خدا
میخواهد نازل میشوند تا مقدرات الهی را بر او ارایه دهند.
در «عَلَی مَنْ
یَشَاءُ مِنْ عِبَادِهِ» امام سجاد(ع) با صراحت نمیگویند که بر چه کسی
نازل میشوند، اما با کنایه میفرمایند کسی وجود دارد که خدا میداند،
فرشتگان باید بر او نازل شوند.
با توجه به اینکه امام سجاد(ع) امام چهارم
بودهاند اگر خود یا یکی از امامان گذشته را معرفی مینمودند دیگر بر کسانی
که فرشتگان بر آنان، پس از امام چهارم نازل میشدند، دلالت نمیکرد. با
این کنایه فرمودهاند که هر سال کسی وجود دارد که خدا میخواهد تا ملائکه
بر او نازل شوند.
این فراز بر وجود امام و حجت خدا اشاره دارد.
اما فرشتگان
چه چیزی را برای امام(ع) می آورند «بِمَا أَحْکَمَ مِنْ قَضَائِهِ»
فرشتگان و روح نازل شده و به همراه خود قضاء محکم و مقدرات حتمی را ارائه
میدهند. قضاء محکم به مقدراتی گفته میشود که از مرحله تقدیر گذشته، به
قضاء رسیده و از قضاء به امضاء رسیده و محکم شده است. به گونهای که دیگر
قابل تغییر نیست.